Choć dla wielu z nas historia materacy kojarzy się ze współczesnością, to prawda jest taka, że materace, a przynajmniej jakiś ich zalążek istnieją od czasów prehistorycznych. Materace ewoluowały przez tysiące lat.
Historia materacy. Ewolucja materacy i łóżek
Czasy starożytne
Coś co przypominało materac istniało już 77 000 lat temu. Miejscem odnalezienia najstarszego materaca jest Afryka Południowa. Wymiary najstarszego na świecie materaca to 182 cm długości i 182 cm szerokości, a jego grubość to 2,50 cm. Ten niezwykły materac jest wykonany z sitowia i trzciny.
Jako pościel wykorzystywano liście i trawę. Co ciekawe dodawano do nich także rośliny, aby w naturalny sposób odstraszyć owady, np. komary.
Pierwsi ludzie korzystający z materaca zaczęli go używać mniej więcej w tym samym czasie, gdy wynaleźli ogień. Zanim do tego doszli, spali na drzewach w obawie przed drapieżnikami. Jednak posiadając ogień, którym mogli odstraszać dzikie zwierzęta, zdecydowali się na sen na podłodze, na ziemi i wówczas właśnie zrodził się pomysł stworzenia materaca.
Ewolucja człowieka zmieniała rodzaj powierzchni, na której człowiek spał. Pomiędzy rokiem 3000 a 1000 pne starożytni Egipcjanie wykuwali w drewnie miejsce na ułożenie ciała. Taka konstrukcja miała na celu ochronienia człowieka przed wężami i różnego rodzaju szkodnikami. Bogatsi ludzie spali na łóżkach wykonanych z hebanu, ich fanaberia sprawiała, że potrafili ozdobić łóżko klejnotami. W tamtym czasie materace były robione z wełny, zaś pościel robiono z lnu. Co ciekawe za poduszki służyły im drewniane lub kamienne podparcia.
Historia materacy. Historia klasyczna
Starożytni Rzymianie, podobnie jak Egipcjanie także tworzyli stelaże, na których kładli materace. Czasami łóżka były tak wysokie, że aby na nie wejść, trzeba było użyć drabiny.
Za materiał do budowy łóżek wykorzystywano kość słoniową, metal oraz drewno. Dla zwiększenia stabilności łóżka podtrzymywano je sznurkiem lub liną. Materace wypychano sianem, trzciną, trawą, a ci bardziej zamożni wypychali je wełną. Łóżka nie służyły jedynie do tego, aby na nich odpocząć, ale także jako miejsce spotkań towarzyskich, a nawet miejsce spożywania dań.
Starożytni Grecy, budując łóżka, meble kierowali się tym aby uzyskać jak najwyższy poziom komfortu. Zapewne słyszałeś o greckim łóżku zwanym Kline. Było to łóżko przypominające kanapę z zagłówkiem, który jest podniesiony. Grecy spali na Kline, jedli na nich, a także leżeli po posiłku i regenerowali siły. Ci bardziej zamożni posiadali więcej niż jedną Kline. Bogato ją zdobili, tapicerowali najróżniejszymi, pięknymi materiałami.
Co do Azji to w takich krajach, jak Korea, Japonia, czy też Chiny łóżka były bardzo niskie, wręcz dotykały materacem ziemi. Po dziś dzień możemy zobaczyć Japończyków jedzących na ziemi. Zimą ziemia była ciepła, a latem chłodziła. E Chinach stawiano łóżka, które były wykonane z glin lub cegieł, podgrzewano je, co zwiększało komfort spania.
Historia materacy. Materace i łóżka w średniowieczu
W średniowieczu przeważały łóżka wykonane z drewna, w swej konstrukcji były bardzo proste. Materac był wypychany słomą i innymi materiałami o podobnej sprężystości. Materace umieszczano w ramie łóżka lub na płaskiej drewnianej półce, która nie miała trzymania bocznego. Oczywiście materac i łóżko to przywilej najbogatszych tamtych czasów, biedni nadal spędzali noce na ziemi, liściach lub słomie. Łóżka i materace w tamtym czasie były ozdabiane przeróżnymi symbolami bogactwa. Ramy drewnianych łóżek rzeźbiono, ozdabiano obrazami i intarsjami. Pościel była haftowana. Na końcu średniowiecza bardzo zyskały na popularności materace, które wypychano puchem.
W tamtym czasie nad łóżkami zaczęły pojawiać się pierwsze zasłony nad łóżkami. Służyły one do ochrony przed szkodnikami i przeciągami. Grubsze zasłony sprawiały, ze łóżko zapewniało większą prywatność, miało to znaczenie zwłaszcza w pomieszczeniach, w których spała większa ilość osób. Bywało tak, że bogaci spali w tym samym pomieszczeniu co służba.
Historia materacy. Łóżka i materace w renesansie
Renesans to okres, w którym łóżka ozdabiano na różne sposoby. Wiek XV był przepełniony łóżkami wykonanymi z drewna, u stóp takiego łóżka mogłeś zauważyć dwie kolumny, które były filarem dla baldachimu i testera. Wielkość takich łóżek była ogromna, co pozwalało na spokojny sen kilku osób naraz. Wokół łóżka rozpościerała się zasłona. Jednym z najsłynniejszych łóżek XVI wieku jest łóżko, które nazywa się Great Bed of Ware. Mosiężne, rzeźbione filary to jego znak rozpoznawczy.
Ozdobne łóżka mają swój okreś w XVII i XVIII wieku. Sam król Ludwik XIV posiadał aż 413 łóżek, co oczywiście sprawiało, że goście woleli zobaczyć łóżka niż ogrody.
Historia materacy. Łóżka i materace w XIX wieku
Wiek XIX totalnie odmienił rynek łóżek i materacy. Wszystko stało się prostsze, moda na czworaki, czyli łóżka, które miały cztery filary, dobiegła końca. Materac został przekształcony wraz z pojawieniem się materacy sprężynowych. Drewniane łóżka coraz częściej zastępowały łóżka metalowe. Początek XIX wieku to rozpoczęcie produkcji łóżek i materacy na masową skalę. Rynek zalały firmy produkujące materace, co sprawiło, że materace stawały się bardziej komfortowe i innowacyjne.
Historia materacy. Pierwsze innowacyjne materace
Prawdziwą rewolucją w świecie materacy stały się materace sprężynowe. Materac sprężynowy zastąpił prymitywne wypchane sianem i innymi materiałami materace. Sprężynowy materac stworzył Niemiec Heinrich Westphal, a było to na początku lat 70 XIX wieku. Westphal stworzył materac sprężynowy z metalowych zwoi, które służyły do produkcji siedzeń do powozów konnych.
Na początku sprzedaż takich materacy była mała, ale z czasem mocno się rozrosła i trwa po dziś dzień, mimo rosnącej konkurencji. Oczywiście w ciągu tych wszystkich lat materac sprężynowy mocno ewoluował i obecnie jego zwoje są inne niż te z lat 70 XIX wieku.
Materac z pianki zapamiętującej
Pianka z pamięcią kształtu lub pianka poliuretanowa, lepkosprężysta wynaleźli naukowcy z NASA, a miało to miejsce w roku 1970 XX wieku. Pierwsze badania miały na celu stworzenie pianki, która będzie lepiej amortyzować siedzenia.
Jej zaletą był fakt, że potrafiła wrócić do pierwotnego kształtu po wgnieceniu. NASA podzieliła się ze światem tym wynalazkiem w latach 80, a pierwszy materac trafił do sprzedaży w roku 1991. Szeroko ją stosowano w szpitalach. Materac z pianki cieszy się popularnością zwłaszcza wśród osób, które mają problemy z plecami.
Materac lateksowy
Lateks jest wytwarzany z soków, które znajdują się w drzewach kauczukowych. Pianka lateksowa wykorzystywana do produkcji materacy lateksowych została wprowadzona na rynek w latach 20 XX wieku. Innowacją było zamienienie lateksu w piankę. Dokonała tego firma DUNLOP, a zajęło jej to 5 lat. Ciekawostką z tego przedsięwzięcia jest fakt, że naukowiec pracujący przy lateksie użył do jego ubicia miksera swojej żony. Podczas tego procesu do pianki dostawały się pęcherzyki powietrza, co sprawiło, że materac lateksowy miał bardzo dobre właściwości amortyzujące. W roku 1931 zaczęto sprzedaż materacy lateksowych.
Łożka wodne
Można spotkać się z opinią, że pierwsze łóżka wodne pojawiły się już za czasów Persów około 3600 p.n.e., wówczas napełnili skóry z kozy ciepłą wodą. Można także znaleźć przykłady stworzenia łóżek wodnych w XIX wieku i na początku wieku XX, kiedy to struktury przypominające łożko wodne były używane w szpitalach.
Jednak to rok 1968 stał się przełomowy dla łóżek wodnych, kiedy to opracował je Charles Hall. Stało się to podczas pisania pracy magisterskiej, którą Hall pisał na potrzeby zajęć z projektowania, a miało to miejsce w San Francisco na Uniwersytecie Stanowym. Popularność materaca wodnego miała swoje szczyty w latach 1970-1980. Marketing mocno oddziaływał na wyobraźnie ludzi, co przełożyło się na pragnienie posiadania łóżka wodnego za wszelką cenę. Łóżka wodne były niemalże wszędzie, w filmach, teledyskach. Niewątpliwie seksapil łóżka wodnego był uderzający. W roku 1986 łóżka wodne były na topie i stanowiły aż 20 procent rynku łóżek. Obecnie udział łóżek wodnych w rynku wynosi około 5 procent.
Materace dmuchane
Pierwszy materac dmuchany pochodzi z roku 1896, a wyprodukowała go firma Mechanical Mfg. Co. Był lekki i zachowywał swój kształt.
Materace dmuchane, jakie znamy dziś, miały swoją premierę w 1981 roku. Przez ten czas mocno się zmieniały. Zmienił się sposób wypełniania ich powietrzem, niegdyś wszystko zależało od pojemności płuc człowieka :), dziś materac dmuchany można napompować pompką ręczną, nożną lub elektryczną.
Rozmiar materacy i znaczenie łóżek na przełomie wieków
Niegdyś materace były bardzo duże i miały za zadanie pomieścić nawet całą rodzinę. Zimy były mroźne, więc rodzina spała w kupie, by się wzajemnie ogrzać.
Egipt, Rzym, Grecja to kraje, mocarstwa, które produkowały łóżka o wymiarach podobnych do tych, które widzimy w naszych sypialniach dziś.
Okres renesansu to czas lansu, szpanu, poprzez wystawne łóżko podkreślano swój wysoki status w społeczeństwie. Nawet spotkania biznesowe prowadzono w sypialniach.
Swoje znaczenie i wygląd, łóżka zmieniły na początku XIX wieku. Wówczas łóżka stały się mniejsze i mniej ozdobne. Po II wojnie światowej boom gospodarczy sprawił, że ludzie zwłaszcza w Ameryce chcieli mieć wszystko wielkie i piękne, do tych rzeczy zaliczały się także łóżka i materace.
Obecnie największą popularnością wśród materacy cieszą się materace typu Quenn i King, są ogromne i bardzo wygodne.
