Klej to jeden z najbardziej przydatnych wynalazków ludzkości. Pomaga nam w naprawach i tworzeniu różnych rzeczy. Możesz go użyć do porcelany, plastiku, szkła, włókna szklanego, a nawet metalu. Zapewne nie raz używałeś kleju cyjanoakrylowego o nazwie kropelka, czy też superglue.
Niektórzy sądzą, że klej to wynalazek o krótkiej i nudnej historii. Prawda jest taka, że klej ma długą i bardzo ciekawą historię, która ma już 10 000 lat. Oczywiście początkowo nikt nie nazywał pierwszych mikstur klejem, ale zdecydowanie działanie ówczesnych produktów miało na celu połączenia ze sobą dwóch różnych powierzchni. Łuki to jeden z pierwszych rodzai broni, które produkowano przy użyciu kleju.
Zdecydowanie klej, pomógł w ukształtowaniu świata, w którym żyjemy i – co więcej – ten produkt wciąż ewoluuje.
Historia kleju w pigułce
Pierwsze ślady wykorzystywania kleju przez ludzi prowadzą nas do około 8000 lat p.n.e. Ówcześni ludzie stosowali żywicę z brzóz, aby zamocować główkę włóczni i toporów na rękojeści. Żywica to najbardziej naturalna forma kleju, którą pozyskuje się z różnego rodzaju drzew. Drzewo wylewa żywicę, gdy jego kora jest uszkodzona.
Klej można stworzyć na różne sposoby, jednym z nich jest wykorzystanie i zmiksowanie żywic roślin, krwi zwierząt, a także białek. W ten sposób tworzono klej 5000 p.n.e. w czasach Babilonii. Klej produkowano także z końskich kopyt.
W 1886 r. dokonano odkrycia dębowego pudełka, w którym znajdowały się złote monety. Były one do niego przyklejone, a wszelkie analizy ukazały, że użyto do tego kleju z mieszanki białka i kredy. Tylko jedną z pięciu monet udało się odkleić. Klej jest bardzo mocny, co nie pozwala na odklejenie pozostałych czterech monet. Pół żartem pół serio można stwierdzić, że superglue istniał już 2000 lat temu.
Ewolucja kleju
Niegdyś do produkcji kleju budowlanego wykorzystywano krew. Robili tak Aztekowie. We krwi znajduje się albumina, która ma doskonałe właściwości wiążące. Do krwi zwierzęcej dodawano podobną do cementu bazę i w ten sposób tworzył się lepki cement, który po zaschnięciu był bardzo twardy.
Czasy nowożytne to moment pojawienia się naturalnego kauczuku, który wywarł duży wpływ na branże produktów klejących. A rok 1841 to początek wulkanizacji gumy, dzięki której powstał klej syntetyczny. Podczas wulkanizacji dodaje się siarkę, aby produkt końcowy był trwalszy.
Rodzaje kleju
Na rynku możesz spotkać różne kleje do różnych zastosowań. Istnieją kleje organiczne, wegańskie i sztuczne. Poniżej zestaw najpopularniejszych rodzai klejów i ich zastosowanie.
Klej rzemieślniczy:
Zazwyczaj jest produkowany z PVA. Przy jego pomocy dzieci przyklejają różne elementy do białej kartki. Poza szkołą możesz go spotkać w biurze. Jest biały i ma charakterystyczny zapach, który przypomina zapach ryby. Jednak tylko zapachem przypomina rybę, w jego składzie nie znajduje się żadna substancja pochodząca od ryb. Klej służy do klejenia papieru, tektury i po wyschnięciu staje się bezbarwny. Nie jest zbyt wytrzymały, ale do prac biurowych i szkolnych jego siła wiązania zdecydowanie wystarcza.
Super Glue:
Zapewne miałeś z tym klejem do czynienia. Kleje cyjanoakrylowe występują pod różnymi nazwami i o różnej konsystencji. Istnieje teoria, że był używany już podczas I wojny światowej, jednak jego szerokie i potwierdzone używanie przypisuje się wojnie wietnamskiej. Co ciekawe klej superglue powstał przez przypadek, podczas prac nad plastikowym, przezroczystym pistoletem.
Klej do drewna:
Konsystencja kleju do drewna, a także jego siła wiązania to główne punkty prac nad nim. Klej musi idealnie przylegać do porowatych powierzchni. Drewno często jest narażone na działanie wilgoci i owadów, dlatego klej do drewna musi być wodoodporny i zdolny odpychać owady. Branża meblarska bez kleju do drewna by nie istniała.
Klej do metalu
Wiele osób dziwi fakt, że istnieje coś takiego, jak klej do metalu. Zazwyczaj metal musi zostać poddany obróbce papierem ściernym, przed użyciem na nim kleju. Więcej o klejach do metalu tutaj.
Przyklejanie tapet
Tapety przeżywały najwyższy stopień popularności w latach 80-90, co nie znaczy, że dziś wyszły totalnie z mody. Nadal są ważnym produktem urządzania wnętrz wielu pomieszczeń, począwszy od salonów po pomieszczenia biurowe. Do przyklejenia tapety będziesz potrzebował kleju, który charakteryzuje dziwny, rybi zapach. Klej nakładasz na ścianę i pozostawiasz go na 10 minut, a następnie nakładasz go na tapetę i przyklejasz do ściany. Woda odparowuje i klej się utwardza.
Najmocniejszy klej na świecie
Gdy myślisz o najsilniejszym kleju na świecie to zapewne na pierwszej pozycji widzisz klej o nazwie Super Glue. Jest to klej szybkowiążący, ale nie najmocniejszy. Super Glue pod wpływem rozciągania, zginania potrafi pękać i się kruszyć.
A co z dwuczęściową żywicą epoksydową? Żywica epoksydowa tworzy bardzo silne wiązanie, jest odporna na niskie temperatury, na ciepło, wodę i wpływ różnych chemikaliów. Jest silniejsza niż kleje cyjanoakrylowe do rodziny, których należy klej Super Glue. Jej wytrzymałość jest powiązana z procesem przygotowania powierzchni.
Ok, to może klej o nazwie Gorilla? Ten klej przypomina trochę żywicę epoksydową, ale szybciej się od niej utwardza. Także jest odporny na różne czynniki zewnętrzne takie jak ciepło, woda i zimno. Jego słabą stroną jest wytrzymałość na nacisk przeciwny.
To jak to jest z tym najlepszym klejem na świecie? Czy taki w ogóle istnieje? Na siłę wiązania kleju mają wpływ: środowisko, rodzaj klejonej powierzchni, a także inne czynniki, które musisz uwzględnić podczas prac z danym klejem.
Popularność kleju
Branża klejów jest warta miliardy dolarów. Kleje PVA stały się podstawowymi klejami wykorzystywanymi przez dzieci i sekretarki. Klej Pritt pojawił się na rynku 1969 roku i od tamtego momentu sprzedał się w ilości 1 miliarda sztuk. Jest dostępny aż w 120 krajach.
Najwięcej kleju sprzedaje się w Chinach, rocznie ten kraj wydaje na niego około 1,2 miliarda dolarów. Oczywiście na tak dużą ilość zużywanego kleju ma wpływ chińska produkcja różnych produktów, które zakupuje cały świat. Inne kraje gdzie ilość wykorzystywanego kleju jest znacząca to Indie, Wielka Brytania i USA.
Mało znane zastosowanie kleju
Klej możesz wykorzystać nie tylko do klejenia różnych elementów, ale także do mniej oczywistych operacji. Poniżej kilka mniej popularnych zastosowań dla kleju PVA:
Usuwanie drzazgi: Pomaluj klejem PVA miejsce wejścia drzazgi pod skórę. Następnie poczekaj, aż klej wyschnie i oderwij go. Drzazga wyjdzie bez bolesnych zabiegów przy użyciu igły i wyciskania.
Uszczelnianie otwartych ran roślin: Jeśli podczas przycinania roślin przydarzyło Ci się ich uszkodzenie to możesz to miejsce pomalować klejem PVA. W ten sposób ochronisz roślinę przed przedwczesną śmiercią. Klej stworzy ochronną, trwałą barierę.
Sznurowadła: Jeśli Twoje sznurowadła zgubiły sztywną końcówkę, to możesz zanurzyć je w kleju PVA, po wyschnięciu kleju masz nową osłonkę.
Wypełnianie dziur w ścianach: Wypełniacz dziur w ścianach możesz zastąpić także klejem. Zmieszaj płynny klej PVA z odrobiną pokruszonej bibuły i wypełnij tym pęknięcie w ścianie. Po zaschnięciu kleju zamaluj miejsce naprawy farbą.
Usuń lakier do paznokci: Ta innowacyjna metoda może zrewolucjonizować rynek lakierów do paznokci 🙂 Wymieszaj jedną część kleju z dwoma częściami lakieru, a miksturę wymieszaj, wstrząsając pojemnikiem. Pomaluj paznokcie, po zaschnięciu będziesz mogła usunąć lakier w każdym dowolnym momencie, prostym ruchem zerwania go z paznokcia.
Dokręcanie wyszczerbionych śrub: Jeśli masz problem z dokręceniem wyszczerbionych śrub, to zastosuj ten oto trick. Wlej niewielką ilość kleju w miejsce, gdzie wchodzi śrubokręt, odczekaj około 20 minut i po upływie tego czasu spróbuj wkręcać/wykręcać śrubę.
Specjalne efekty malowania: Ten zabieg dotyczy specjalnego efektu tworzenia pęknięć na ścianie i innych malowanych powierzchniach. Nałóż pierwszą warstwę farby i pozostaw ją do wyschnięcia. Gdy farba zaschnie nałóż PVA i odczekaj chwilę, a następnie nałóż drugą warstwę farby. Użyj kontrastujących ze sobą kolorów, a uzyskasz efekt wow.
TH!NK
Czy klej już napisał całą swoją historię? Zdecydowanie nie! Ten produkt wciąż się zmienia, a jego nowe odsłony coraz bardziej zaskakują. Używaj tylko bezpiecznych klejów, które nie zawierają trujących substancji. Jest ich coraz więcej.
Przeczytaj także inne nasze artykuły:
- Czemu superglue nie schnie?
- Czemu superglue schnie tak szybko?
- Użyj superglue jako kleju do paznokci
- Superglue nie jest dobrym wyborem do klejenia skóry
- Kleje cyjanoakrylowe
